سیاره نارنجی؛
بر مدار علم، در مسیر تحول
ما به تاثیر قدم های کوچک ایمان داریم؛
اگر شما هم به ساختن دنیایی با والدین آگاه و فرزندان توانمند فکر می کنید، به این سیاره خوش اومدین
ما اهالی سیاره نارنجی، باور داریم که بچه‌ها به فضایی نیاز دارن که دیده شن، شنیده شن و بدون ترس، خود واقعی شون رو زندگی کنن. اینجا بازی و قصه فقط سرگرمی نیست؛ یه راه جادوییه برای فهمیدن دنیای درونی بچه‌ها تا بتونیم همسفرهای بهتری در مسیر کشف سیارشون باشیم.
تیم ما ترکیبی از متخصص های روانشناسی در گرایش های تربیتی، شخصیت، بالینی، کودکان استثنایی و عمومیه؛
ما کنار هم جمع شدیم تا از علم روانشناسی پلی بزنیم به فرهنگ فرزندپروری در ایران
توی این سیاره چی پیدا میشه؟
- والدگری با نگاه اگزیستانسیال
- روایت درمانی و مهارت آموزی نوجوان
- پادکست، کارگاه و کمپین های سلامت عمومی روان
- همکاری با نهادهای فرهنگی و هنری
اهمیت تجارب اولیه زندگی
مهمترین دوره ی رشد انسانه چون برای اولین بار با دنیا رو به رو میشیم و اون رو می شناسیم، و میفهمیم که چطوری میتونیم باهاش ارتباط برقرار کنیم.
تشویق و تنبیه
تشویق یعنی به شوق آوردن به این معنی که به کودک نشان می دهیم این رفتار برای ما مطلوبه و ازش می خوایم باز هم تکرارش کنه! و تنبیه یعنی نشان دادن نامطلوب بودن رفتار و اینکه نمی خوایم دیگه تکرارش کنه!
یادگیری مشارکتی
در زمان های گذشته وقتی از آموزش حرف میزدن روی حفظ کردن مفاهیم تاکید میکردن، حجم محتوا خیلی مهم بود و معلم موفق اون کسی بود که میتونست مفاهیم بیشتری رو در زمان کوتاه تری به بچه ها منتقل کنه!
انگیزش
انگیزش یعنی چی؟
motivation از فعل movere به معنی حرکت دادن گرفته شده، چون در واقع انگیزش همون چیزیه که مارو به حرکت وامیداره تا بتونیم کارامون رو به سرانجام برسونیم و اساسا اون کاری که با انگیزش انجام میشه هدف محوره!
سبک های فرزند پروری
فرزند پروری مقتدرانه
این سبک فرزند پروری بـا ترکیبی از کنترل بالا و حمایت عاطفی کافی، سطح مناسب استقلال و روابط دو سویه بین والدین و کودک شناسایی میشه.
والدین مقتدر افرادی گرم و صمیمی هستن و قواعد آشکار و روشنی رو برای رفتار مناسب فرزندانشون تعریف می کنن.
اون ها در عین حال که روی رفتارهای فرزندشون کنترل دارن برای خواسته ها و انتظارات خودشون از کودک هم، از دلایل و توضیحات منطقی استفاده میکنن.
این سبک فرزند پروری با پیامدهای مثبت همچون پیشرفت تحصیلی بالا، اتکای به خود بیشتر، و روابط بهتر بـا همتایان رابطه داره.
در فرزند پروری مقتدرانه والدین هم درخواست کننده و هم پاسخ دهنده هستن، قوانین منطقی و واضح دارند، از شیوه های روشن و استدلالی برای متقاعد کردن کودکان استفاده می کنند، حمایت کننده اند و با کودک همدلی می کنن.
لازمه توجه کنیم که داشتن انتظارات متناسب با توانایی های فرزندانمون همراه با حد معقولی از محبت باعث افزایش پشتکار و خود کارایی اونا میشه.
منظور از اقتدار در این سبک اقتدار سالم و منطقیه والدینه، نه اقتدار غیر منطقی‌ای که معمولا به خاطر تمایل والد به تسلط روی فرزندشه!
اگر این اقتدار منطقی نباشه منجر به احساس طرد شدگی، پرخاشگری و درنهایت افسردگی میشه!
تمام گفت و گو های منطقی، همدلی کردن‌ها دلیل اوردن و پرسش و پاسخ های بین والدین بالغ و کودک مصداق هایی از این سبک فرزندپروری هستن.
فرزند پروری سهل انگارانه
این سبک فرزند پروری در نقطه ی مقابل سبک مستبدانه که قبلا راجع بهش گفتیم قرار داره
والدین با سبک فرزند پروری سهل‌انگارانه، پاسخ‌دهی خیلی زیادی به نیاز های کودک دارن و کمتر پیش میاد که درخواست کننده باشن.
اونا قوانین زیادی برای فرزندشون نمیذارن و کنترلی روی رفتار کودک ندارن و بچه از هر جهت آزاده!
پس دو نشونه اصلی این سبک فقدان کنترل والدین و پاسخ‌دهی زیادی به خواسته های کودکه، اونا یعنی نمود بارز جمله‌ی بچه لای پر قو بزرگ کردن هستن!
والدین سهل‌گیر سعی دارن برای کودکشون محیطی گرم، آرام و پذیرا به وجود بیارن، با این حال روی عملکرد فرزند هیچ نظارتی ندارن.
جملات آسیب زا و رایج در این سبک فرزندپروری متاسفانه برای جامعه ی ما آشناست:
نذاشتم آب تو دل بچم تکون بخوره
از اول هرچی خواسته براش فراهم بوده
بچه خودش بزرگ میشه ما کاری به کارش نداریم
فرزند پروری بدون توجه و مراقبت
توی سبک فرزند پروری بدون توجه و مراقبت والدین نه پاسخ دهنده هستن و نه درخواست کننده!
اونا هیچ قانون مشخصی ندارن!
والدین بدون توجه، هیچ گرمی و صمیمیتی با کودکشون ندارن و بچه واسه خودش مثل یک گیاه توی خونه زندگی میکنه!
میشه گفت مراقبت و نظارت و کنترل روی رفتار کودک حتی از یک گیاه هم توی خونه کمتره!
از این سبک فرزند پروری در مقایسه با بقیه ی سبک ها اطلاعات خیلی کمی در دست داریم میدونین چرا؟
چون معمولا این والدین به دلیل عدم مسئولیت پذیری و بی توجهی نسبت به فرزندانشون حاضر نیستند در پژوهش هایی که در زمینه ی فرزند پروری صورت می گیرد شرکت کنند!
جملات آسیب زا و رایج در این سبک فرزندپروری متاسفانه برای جامعه ی ما آشناست:
فقط بچه اول سخته بقیه خودشون بزرگ میشن!
مگه زمان ما واسمون چیکار کردن؟ ما خودمون بازی میکردیم!
بچه رو خدا داده خودشم بزرگ میکن!
فرزند پروری مستبدانه
در فرزند پروری مستبدانه والدین از فرزندشون توقع و انتظارات زیادی دارن، ولی در مقابل پاسخ دهی خودشون به کودک ناچیزه!
یعنی ارتباط یه جورایی رئیس و کارمندیه!
جمله ی معروف انجامش بده چون من میگم! بدون هیچ توضیح و گفت و گو یا دلیل منطقی ای!
والدین مستبد با کنترل سخت، ایجاد محـدودیت بالا، انضباط ناپایدار و خشن، دنبال اطاعت بی چون و چرا کودک هستن.
توی این سبک تربیتی حمایت عاطفی، گرمی و صمیمیت از جانب والدین خیلی پایینه!
نتایج پژوهشها نشون داده که والدین با سبک فرزند پروری مستبدانه بیشتر رویکرد تنبیهی دارن و میخوان با زور به خواسته هاشون در تربیت کودک برسن.
اونا معمولا از تهدید، انتقاد و دیکته کردن قوانین به صورت اجباری استفاده می کنن و خودپیروی کودکشون رو محدود میکنن و خودشان تصمیم میگیرن که چه رفتارهایی برای فرزندشان مناسب است.
جملات آسیب زا و رایج در این سبک فرزندپروری متاسفانه برای جامعه ی ما آشناست…
من بزرگترتم و میدونم چی برات خوبه!
تو بچه ای نمیفهمی!
تو باید همیشه به حرف ما گوش بدی!
قصه با بچه ها چیکار میکنه؟
قصه با بچه ها چیکار میکنه؟ قصه سرزمین بزرگی از تجربه و هیجانه! که در پرورش قلمرو شناختی، عاطفی، درون فردی و بین فردی تاثیر شگفت انگیزی داره. چی بهتر ازین که تو مسیری که مورد علاقه‌ی کودکه یاددهی-یادگیری اتفاق بیفته؟! ما توی قصه کودک رو درگیر ماجرایی میکنیم که
گفتگو با کودک
اومد توی اتاق پرسید آبمیوه میخوری؟ گفتم ممنونم ازت ولی من فشارم پایینه و آب انار و زرشک باعث میشه سرگیجه بگیرم. گفت ولی من که نمیگیرم! گفتم پس بخور نوش جونت. خواست بره گفتم بوی مهربونی میدی! اشاره کرد به موهاش گفت واسه شامپومه! لبخند زدم و گفتم موهات
چرا داستان؟
هیجان‌های تجربه شده در زندگی آدمهای دیگه میتونه کلید روشن کننده‌ی احساساتی در ما باشه که یا ما رو برای مواجه شدن با وضعیتی مشابه اون موقعیت‌ها آماده کنه و یا بهمون کمک کنه کسی رو که توی اون شرایط قرار داره بهتر درک کنیم همینطور این آگاهی ها تجربه‌ی
کی اسباب بازی رو انتخاب کنه؟
این روزا که قدرت خرید پایین اومده، انتخاب اسباب بازی یکی از دغدغه های مامان باباهاست، از طرفی گاهی میبینیم کودک فقط تمایل به خرید اسباب بازی های مشابه و محدودی داره و یا چیزهایی رو انتخاب میکنه که وقتی میاد خونه باهاشون بازی نمیکنه، تو این شرایط لازمه با
قهر
بهم گفت باهات قهرم، پرسیدم قهر یعنی چی؟ گفت یعنی دیگه باهات حرف نمیزنم! پرسیدم چه احساسی داری؟ جواب داد ناراحتی! گفتم دوست داری راجع به چیزی که ناراحتت کرده حرف بزنیم؟ گفت نه، اخه وقتی قهری حرف نمیزنی! گفتم خب اگه بهم نگی چی ناراحتت کرده که نمیدونم چطوری
بررسی سبک فرزندپروری در موقعیت ویدئوی قبل
عکس العمل های ما در برابر درخواست کودک نقش بسزایی در شناختشون از جهان داره! کودکی که درخواست هاش بدون هیچ توضیحی رد میشه دنیا رو خیلی سیاه و زورگویانه میبینه و کودکی که همه‌ی درخواست هاش توی هر حالتی تایید میشه تصورش از دنیا یه جای کاملا سفیده که همه دنبال خدمت کردن به اون هستن! در هر دوی این حالت‌ها تصویر آسیب زایی ایجاد میشه، که زمینه‌ی مشکلات زیادی در نوجوانی و بزرگسالیه! اما کودکی که با سبک مقتدرانه پرورش دیده، میتونه دنیارو خاکستری ببینه، اون میدونه که همه‌ی خواسته هاش محقق نمیشن اما احساس درک شدن میکنه. تصور این بچه ها به حقیقت زندگی نزدیک تره و در بزرگسالی جهان بینی واقع بینانه‌تری دارن.
لازمه تاکید کنم که تشخیص سبک فرزندپروری فقط از روی یک رویداد منطقی نیست و نیاز به بررسی همه جانبه داره و صحبت با متخصص میتونه در اینباره خیلی کمک کنه.
